Chcesz zainwestować fotowoltaikę? Wybór komponentów i miejsca instalacji to nie wszystko. Sprawdź, co potrzebujesz wiedzieć o odległościach, jakie powinno się zachować między panelami a poszczególnymi elementami otoczenia.
Czy miejsce położenia paneli ma znaczenie?
Fotowoltaika wykorzystuje energię słoneczną do generowania stałego prądu elektrycznego, który następnie jest przekształcany przez inwerter na prąd przemienny. Konieczność wykorzystania promieniowania UV powoduje, że panele nie mogą być zamontowane w dowolnym miejscu, ponieważ o wydajności całej instalacji decyduje przede wszystkim ekspozycja na słońce i odpowiedni kąt nachylenia.
W Polsce za optymalne nachylenie paneli uważa się kąt między 30⁰ a 40⁰, przy czym powinny być one umiejscowione na obszarze niezacienionym, aby korzystały z jak największej ilości energii słonecznej.
W praktyce ze względu na kształt dachu lub ukształtowanie terenu działki nie zawsze będzie możliwe osiągnięcie najlepszego rezultatu poprzez umiejscowienie paneli na dachu budynku mieszkalnego albo tuż przy domu na gruncie. Niekiedy konieczne staje się poszukanie innego miejsca na działce, o lepszej ekspozycji. Czy odległość fotowoltaiki od poszczególnych obiektów ma znaczenie?
Minimalna odległość paneli fotowoltaicznych od granicy działki
Obowiązujące przepisy nie precyzują minimalnej odległości między panelami fotowoltaicznymi a granicą działki. Inwestor powinien przede wszystkim zapoznać się z warunkami miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego (jeżeli taki akt został uchwalony dla terenu, na którym jest położona dana nieruchomość).
W przypadku braku zapisów w planie lub braku samego planu można kierować się przepisami rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 rok sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki oraz ich usytuowanie. Wprawdzie nie odnosi się ono wprost do paneli fotowoltaicznych, ale pozwala zredukować do minimum ryzyko ewentualnych roszczeń sąsiedzkich.
Stosownie do §12 rozporządzenia odległość między zabudową a granicą działki budowlanej nie powinna być mniejsza niż:
- 4 metry, jeżeli budynki są zwrócone w swoją stronę ścianami zawierającymi drzwi lub okna, albo
- 3 metry, jeżeli wyeksponowana jest ściana pozbawiona otworów drzwiowych i okiennych.
Warto pamiętać, że panele fotowoltaiczne często montowane są na dachu, więc tak naprawdę to bryła budynku będzie determinowała odległość od granicy działki.
W przypadku paneli położonych na gruncie firmy instalatorskie mają własne zalecenia. Najczęściej doradzają, aby utrzymać odległość minimum 3 metrów.
Warto zwrócić uwagę, że odstęp między panelami a granicą nieruchomości powinien zapewniać inwestorowi oraz konserwatorom możliwość swobodnego dojścia do każdego elementu instalacji, a także wykonywanie ewentualnych prac ziemnych z wykorzystaniem maszyn.
Odległość paneli fotowoltaicznych od drogi
W przypadku odległości fotowoltaiki od drogi próżno o wskazania ustawodawcy. Dlatego należy kierować się przede wszystkim względem praktycznym.
Na niektórych działkach może pojawić się konieczność wykonania prac adaptacyjnych, które przygotują grunt do montażu paneli. W związku z tym trzeba liczyć się z wjazdem na teren posesji ciężkiego sprzętu, jak koparki, dźwigi czy ciężarówki.
Im dalej od granicy będzie położona instalacja, tym więcej zniszczeń terenu może spowodować montaż, a także droższa będzie sama usługa.
Czy w takim razie lepszym rozwiązaniem będzie instalowanie paneli tuż przy drodze? Również nie, ponieważ unoszący się z niej pył będzie stale osiadał na krzemowych ogniwach, co może negatywnie wpłynąć na ich wydajność. W takiej sytuacji trzeba znaleźć pośrednie rozwiązanie, np. oddzielić drogę od posesji litym ogrodzeniem, które zatrzyma przynajmniej część zanieczyszczeń.
Odległość fotowoltaiki od domu
Obowiązujące przepisy nie określają, w jakiej odległości do zabudowań może powstać farma fotowoltaiczna. Decydując się na zakup nieruchomości położonej w pobliżu działki zabudowanej panelami, trzeba liczyć się jednak z ciągłym szumem generowanym przez inwerter. Typowy falownik do fotowoltaiki w domu emituje hałas o natężeniu 25-35 dB. W przypadku farmy należy liczyć się jednak ze znacznie większym hałasem.
Aby uniknąć tego problemu, warto szukać nieruchomości, które są położone przynajmniej 100 metrów od granicy farmy fotowoltaicznej.
Odległość fotowoltaiki od lasu
Domy położone bezpośrednio pod lasem to marzenie wielu inwestorów. Decydując się w tym przypadku na montaż fotowoltaiki, trzeba zdawać sobie sprawę, że bliskość zadrzewienia może negatywnie wpłynąć na wydajność całej instalacji. Zacienione panele fotowoltaiczne nie działają w sposób optymalny, ponieważ ilość promieniowania jest mniejsza, niż mogłaby być na obszarze odsłoniętym. W rezultacie uzysk z OZE maleje, oszczędności się kurczą, a czas zwrotu wydatków ulega wydłużeniu.
Pewnym rozwiązaniem mogą okazać się optymalizatory albo trackery solarne, które zwiększają wydajność. Jest to jednak kolejny wydatek i jeszcze jeden element, który może ulec uszkodzeniu.
Odmienną kwestią jest powietrze, w którym unoszą się duże ilości pyłków roślinnych i zanieczyszczeń. Będzie to wymagało częstszego mycia paneli, aby utrzymać ich pełną sprawność.
Odległość fotowoltaiki od instalacji odgromowej
Przyjmuje się, że odległość między panelami fotowoltaicznymi a instalacją odgromową powinna wynosić około jeden metr. Jeżeli z uwagi na konstrukcję dachu jej zachowanie nie jest możliwe, ramy modułów powinny być zestawione za pomocą specjalnych połączeń z odgromnikiem. Inaczej istnieje ryzyko powstania łuku elektrycznego w przypadku silnego wyładowania.
Odległość fotowoltaiki od krawędzi dachu i falownika
Wiele osób zastanawia się, czy ogniwa muszą być położone bardzo blisko falownika. Na szczęście nie ma takiej potrzeby, co daje sporo swobody w projektowaniu instalacji.
Panele fotowoltaiczne powinny jednak znajdować się w odległości 10 m od inwertera. Przewód, który je łączy, musi mieć zabezpieczenia AC. W przypadku większej odległości konieczne będzie zamontowanie dodatkowych zabezpieczeń, a zwykle – także prowadzenie prac ziemnych, aby przeciągnąć kable pod powierzchnią gruntu. Jako ciekawostkę można wskazać, że zbyt duża odległość fotowoltaiki od transformatora może powodować ryzyko niekontrolowanego wzrostu napięcia.
Niekiedy alternatywnym rozwiązaniem będzie montaż mikroinwerterów. W takim wariancie każdy panel otrzymuje własną przetwornicę. To droższe rozwiązanie, ale w określonych przypadkach może okazać się lepsze.
Fotowoltaika a sąsiedzi. Co grozi za naruszenie odległości?
Decydując się na instalację fotowoltaiczną na działce, nie można też zapominać o ogólnych regulacjach dotyczących prawa sąsiedzkiego, a w szczególności tzw. immisji uregulowanych w Kodeksie cywilnym. Dotyczy to przede wszystkim instalacji gruntowej, która niekiedy może być tak wysoka, że będzie stanowiła uciążliwość dla nieruchomości sąsiedniej.
W tym kontekście warto zwrócić uwagę na art. 144 k.c., zgodnie z którym właściciel nieruchomości przy wykonywaniu swojego prawa powinien powstrzymać się od działań, które zakłócałyby korzystanie z nieruchomości sąsiednich ponad przeciętną miarę, wynikającą ze społeczno-gospodarczego przeznaczenia nieruchomości oraz stosunków miejscowych. Zwłaszcza pojęcie stosunków miejscowych należy odnosić do lokalnych uwarunkowań, które panują w danej miejscowości, a nawet – przy konkretnej ulicy.
Czy to znaczy, że planując fotowoltaikę, za każdym razem należy zwracać się do sąsiadów o zgodę? Oczywiście nie, ale trzeba sobie zdawać sprawę z ograniczeń określonych przepisami.
Przede wszystkim na panele wyższe niż 2,20 m niezbędne będzie uzyskanie pozwolenia budowlanego. To do sądu będzie jednak należało ustalenie, czy dana ingerencja w nieruchomość sąsiadującą jest nadmierna. Jeżeli okaże się, że rzeczywiście tak jest, skarżący, w ramach przysługującego mu roszczenia negatoryjnego, może domagać się przywrócenia stanu zgodnego z prawem oraz zaniechania naruszeń. W praktyce może to nawet oznaczać konieczność rozebrania części instalacji.
O czym pamiętać, projektując instalację fotowoltaiczną?
Korzyściom płynącym z wyboru fotowoltaiki jako systemu zasilania domu w energię elektryczną trudno zaprzeczyć. Wybierając i planując instalację, należy jednak pamiętać o jej prawidłowym położeniu. W przeciwnym razie może się okazać, że duży wydatek nie przyniesie efektu w postaci oszczędności, a dodatkowo pojawią się problemy z sąsiadami. Z tego względu warto skorzystać ze wsparcia profesjonalistów, którzy doradzą optymalne rozwiązanie z uwzględnieniem kształtu i wymiarów działki.
