Pomimo ciągłych zmian w przepisach fotowoltaika to nadal niezwykle popularne rozwiązanie OZE. Możliwość uzyskania taniej energii elektrycznej w dobie rosnących cen surowców energetycznych jest nieoceniona. Poznaj najważniejsze zasady i sposoby montażu paneli fotowoltaicznych.
Jak wygląda przygotowanie instalacji pod fotowoltaikę?
Zanim zdecydujesz się na montaż fotowoltaiki, Twoim pierwszym krokiem powinno być staranne wybranie miejsca pod instalację. Od ekspozycji paneli na słońce będzie zależała efektywność całego systemu.
Fotowoltaika generuje optymalne osiągi, kiedy panele są skierowane na południe, pod kątem 30–40⁰.
Nieco gorsze, ale wciąż zadowalające wyniki osiągają panele ustawione w kierunku południowo-zachodnim lub południowo-wschodnim.
Fotowoltaikę najłatwiej planować jeszcze na etapie projektowym, ponieważ wtedy można:
- dostosować kształt i stopień nachylenia dachu,
- znaleźć miejsce na przewody, uziemienie oraz falownik.
W przypadku istniejącego budynku najlepiej, jeśli zasięgniesz porady specjalistów. (Jeśli szukasz takiej pomocy, śmiało zwróć się do nas).
W kolejnym kroku określ poziom autokonsumpcji, czyli roczne zapotrzebowanie na energię elektryczną. Najprościej będzie, jeśli po prostu sięgniesz do rachunków za prąd z ubiegłych 12 miesięcy i zsumujesz zużyte kilowatogodziny.
Na tej podstawie można dobrać liczbę paneli, ich parametry i rozmieszczenie.
Ilość produkowanej energii elektrycznej powinna w możliwie największym stopniu pokrywać się z autokonsumpcją.
Jeśli panele wytwarzają za mało prądu, będziesz musiał dokupić go od dostawcy, a to dodatkowy wydatek.
Z kolei nadmiar produkowanej energii jest równoznaczny z odprowadzeniem go do sieci w systemie:
- prosumenckim (net-metering), co wiąże się z potrącaniem „prowizji” w ilości 20 lub 30% (jeśli instalacja została podłączona do 31 marca 2022 roku);
- net-billingowym, w którym energia elektryczna wprowadzana do sieci przeliczana jest na złotówki zapisywane na wirtualnym koncie odbiorcy. Z tego konta płaci on za prąd pobierany później z sieci.
Przy doborze infrastruktury PV uwzględnia się wszystkie elementy zacieniające, które mogą mieć wpływ na wydajność instalacji. W szczególności są to:
- krzywizny dachu,
- kominy,
- zadrzewienie,
- sąsiadujące budynki.
Może się okazać, że zamiast montować fotowoltaikę na dachu, lepiej będzie umiejscowić ją na gruncie albo zamontować optymalizatory.
Sposoby montażu paneli fotowoltaicznych
Choć fotowoltaika kojarzy się przede wszystkim z krzemowymi panelami umiejscowionymi na dachu budynku, to w praktyce stosuje się różne rozwiązania pozwalające na zwiększenie osiągów instalacji.
Poniżej znajdziesz krótkie omówienie poszczególnych sposobów montażu wraz z odesłaniem do bardziej szczegółowych artykułów.
Jak zamontować panele fotowoltaiczne na gruncie?
Montaż paneli na gruncie jest uzasadniony w sytuacji, kiedy pozwala na to powierzchnia działki, a zainstalowanie ogniw bezpośrednio na dachu jest niemożliwe ze względów technicznych lub nadmierne utrudnienia.
Panele fotowoltaiczne montowane na gruncie wymagają zastosowania specjalnych stelaży składających się z uchwytów i szyn, które stabilizuje się w ziemi tak, aby zapewniały oparcie.
Wybierając miejsce montażu, poszukaj obszaru wolnego od zacienień. W razie potrzeby możesz także zmodyfikować ukształtowanie gruntu.
Odradza się montaż rusztowania na gruncie piaszczystym, ponieważ nie zapewnia on wystarczającej stabilizacji elementom stelaża.
Zaletą montażu PV na nisko osadzonym rusztowaniu jest odporność całej instalacji na silny wiatr.
Łatwiej również o rozmieszczenie paneli w sposób, który zapewni maksymalną efektywność (m.in. poprzez instalację solar trackerów, które pozwalają na śledzenie położenia słońca).
Sama konstrukcja jest prosta i nie wymaga dostosowywania jak w przypadku tej na dachu.
O tym, jak montować panele fotowoltaiczne na gruncie, dowiesz się więcej z artykułu „Panele fotowoltaiczne na gruncie: jak wygląda konstrukcja, montaż i opinie?”.
Jak przebiega montaż fotowoltaiki na płaskim dachu?
Fotowoltaikę można zamontować również na dachu płaskim, choć wymaga to zastosowania specjalnych konstrukcji zwiększających nachylenie ogniw. W tym celu wykorzystuje się np. aluminiowe rusztowania dociskane do podłoża przez fundamentowe, ok. 25 kg bloczki lub specjalne skrzynie wykonane z tworzywa sztucznego i wypełnione piaskiem.
Jeszcze innym rozwiązaniem jest przymocowanie instalacji fotowoltaicznej bezpośrednio do dachu za pomocą śrub lub szpili. Gdy przebija się warstwę hydroizolacyjną, stosuje się wkręty samouszczelniające. Dzięki temu pokrycie nie będzie przeciekało.
Za dach płaski uważa się każde poszycie, którego kąt nachylenia jest mniejszy niż 20⁰. Konstrukcja wsporcza powinna uzupełniać tę wartość tak, aby utrzymywać optymalną orientację paneli.
Panele powinny być rozstawione w poziomych rzędach lub pionowych kolumnach z zachowaniem odstępów, które zagwarantują, że poszczególne ogniwa nie będą zacieniały siebie nawzajem.
Decydując się na konstrukcję obciążające, warto skonsultować kwestię rozłożenia ciężaru z dekarzem, aby nie przekroczyć dopuszczalnej nośności dachu.
Więcej o takim sposobie montażu dowiesz się z artykułu „Montaż paneli fotowoltaicznych na papie lub dachu płaskim: jak przebiega?”.
Instalacja paneli fotowoltaicznych na ścianie
Instalacja fotowoltaiki na ścianie budynku jest traktowana jako alternatywa dla montażu PV na dachu lub gruncie.
Takie rozwiązanie sprawdzi się w sytuacji, kiedy już po wykonaniu instalacji pojawia się potrzeba zwiększenia jej mocy, a nie ma możliwości dołożenia dodatkowych ogniw w dotychczasowej lokalizacji.
Będzie również korzystne, jeśli dach jest za mały na pomieszczenie paneli odpowiadających autokonsumpcji.
Instalacja naścienna przynosi najlepsze rezultaty, kiedy znajduje się na płaszczyźnie od strony południowej. Ważne, aby było na niej jak najmniej stolarki okiennej lub drzwiowej oraz innych elementów, które ograniczają możliwości montażowe PV.
Ze względu na fakt, że fotowoltaika na ścianie musi znajdować się pod kątem 90⁰ i nie ma możliwości regulacji jej nachylenia, uzyski energetyczne będą nieco mniejsze niż w przypadku klasycznego położenia ogniw. Zwykle wynoszą one około ¾ maksymalnej wartości z uwzględnieniem optymalnych parametrów.
Przed montażem fotowoltaiki na ścianie warto upewnić się, że materiał, którym jest ona pokryta, dobrze znosi wysokie temperatury. Za optymalny przedział zwykle uważa się zakres między 80 a 90⁰C.
Zebraliśmy dla Ciebie więcej informacji o mocowaniu fotowoltaiki na elewacji w artykule „Montaż paneli fotowoltaicznych na ścianie budynku. Kiedy jest to dobre rozwiązanie?”.
Montowanie paneli fotowoltaicznych do dachówki
Panele fotowoltaiczne mogą być montowane na różnym rodzaju poszycia dachowego, w tym na dachówce ceramicznej. Inwestorzy zwykle decydują się na montaż PV już na wykończonym dachu, a nie równolegle z układaniem poszczególnych dachówek. Dlatego też niezbędne jest przeprowadzenie prostych modyfikacji.
Niektóre z dachówek należy tymczasowo podnieść, tak aby do krokwi dachowych przymocować metalowe kotwy za pomocą wkrętów.
Do tych kotew montuje się szyny, które następnie posłużą jako podpora pod panele.
Każdy z paneli powinien być połączony z rusztowaniem przynajmniej w czterech punktach, aby wytrzymać porywisty wiatr oraz inne niesprzyjające warunki atmosferyczne.
Podobnie jak w przypadku montażu fotowoltaiki na płaskim dachu również tutaj dokręcanie stelaży musi wiązać się z przedziurawieniem warstw izolacyjnych. Powstałe nieszczelności powinny być uszczelnione za pomocą specjalnych kołnierzy.
Nieco inaczej będzie wyglądał montaż PV do blachodachówek lub blachy trapezowej. Takie pokrycie jest sprzedawane w postaci dużych elementów, których nie da się podnieść tak wygodnie jak zwykłej dachówki ceramicznej.
Najważniejsze informacje dotyczące montażu fotowoltaiki na tak pokrytym dachu znajdziesz w artykule „Mocowanie i montaż paneli fotowoltaicznych do dachówki – jak zapewnić sprawne funkcjonowanie?”.
Gdzie zainstalować inwerter do fotowoltaiki?
Sercem każdej instalacji fotowoltaicznej jest inwerter, którego zadaniem jest zamiana produkowanego przez panele prądu stałego w prąd przemienny (czyli ten płynący w gniazdkach). Jego montaż ma duże znaczenie dla funkcjonowania fotowoltaiki, ponieważ awaria inwertera uniemożliwia korzystanie z technologii OZE.
Falownik należy zamontować w przestrzeni zacienionej i chronionej przed wilgocią.
Warto również zadbać, aby z każdej strony urządzenia występowało minimum kilkanaście centymetrów wolnej przestrzeni tak, aby mogło ono oddawać produkowaną energię cieplną.
Choć falowniki nie pracują głośno (zwykle emisja hałasu mieści się w granicach 20–25 dB), odradza się montowanie ich w strefach, w których domownicy przebywają na co dzień, np. pokój dzienny. Znacznie mniej będzie zawadzał, kiedy zainstalujesz go w kotłowni lub korytarzu.
Falownik można zamontować też na zewnątrz. Jego klasa IP powinna wtedy wynosić 65.
Ile kosztuje montaż paneli fotowoltaicznych?
Cena instalacji fotowoltaicznej jest uzależniona od wielu czynników. Przede wszystkim wpływa na nią zapotrzebowanie na prąd, a co za tym idzie – liczba, jakość i parametry zakupionych paneli.
- Urządzenia generujące wyższą moc i bardziej zaawansowane technologicznie zwykle będą droższe.
- Koszt inwestycji zwiększa również dodatkowa infrastruktura – mocowania, kable, rusztowania. Im jest jej więcej, tym całkowity wydatek będzie wyższy. Dlatego fotowoltaika na gruncie lub płaskim dachu będzie droższa niż ta montowana na dachu skośnym.
- Dodatkowym wydatkiem jest akumulator, który zabezpiecza dostęp do energii na wypadek awarii sieci (w systemie hybrydowym) lub samej fotowoltaiki (w systemie off-grid).
- Oczywiście kosztem jest też transport i montaż samych paneli oraz ewentualne ich ubezpieczenie przed uszkodzeniem przez osoby trzecie lub w drodze nieszczęśliwego wypadku.
Średni koszt całej instalacji wraz z montażem może wynieść od 15 do nawet 30 tysięcy złotych w zależności od parametrów sprzętu. Prawidłowo zoptymalizowana fotowoltaika zwraca się w ciągu 5–10 lat.
Programy rządowe, jak ulga termomodernizacyjna i Mój Prąd 4.0, pozwalają zwiększyć opłacalność inwestycji i skrócić ten czas. W ramach nich otrzymujesz dotację na wydatki związane z OZE lub obniżasz zobowiązanie podatkowe o wydatki kwalifikowane.
Chociaż montaż fotowoltaiki krok po kroku może wydawać się nieszczególnie trudny, to pamiętaj, że jest to instalacja elektryczna, często montowana na wysokości. Wystarczy chwila nieuwagi, aby doszło do tragedii.
Działanie na własną rękę ma również tę wadę, że w razie zgłoszenia awarii z polisy zakład ubezpieczeń w pierwszej kolejności zażąda okazania protokołu, który potwierdzi, że prace instalacyjne lub konserwacja zostały wykonane przez uprawnione osoby.
Dlatego dla bezpieczeństwa domowników i swojego zleć montaż firmie specjalizującej się w technologii OZE.
To zadanie możesz powierzyć nam. Jeśli więc chcesz dowiedzieć się więcej o swojej przyszłej instalacji, skontaktuj się z nami. Odpowiemy na wszelkie Twoje pytania, abyś miał pewność, że inwestycja w fotowoltaikę będzie rozwiązaniem, którego potrzebujesz.
